Lečenje i adekvatna zdravstvena nega primenjuju se i kod akutnih i kod hroničnih bolesti, a kada se uzme u obzir zdravstveno stanje pacijenata i odgovarajuće terapija, negovanju bolesnika se pristupa sa dužnom pažnjom.
Položaji bolesnika u postelji zavise od zdravstvenog stanja pacijenta. Pokretljivost pacijenta jedan je od kriterijuma na osnovu koga se procenjuje u kom položaju bolesnik treba da leži, a on može da zauzme tri vrste položaja i to: aktivan, pasivan i prinudni.
Pacijent zauzima aktivan položaj samostalno i bez većeg napora, a u većini situacija nije potrebna pomoć stručnog lica. Ovaj položaj pacijent može da menja onako kako mu odgovara, prema raspoloženju.
Pasivan položaj zauzimaju teški bolesnici koji su u velikoj meri fizički iscrpljeni i ne mogu samostalno da se pomeraju, pa im je potrebna pomoć medicinskih sestara ili negovateljica koje će o njima brinuti na adekvatan način.
Za pacijente koji zauzimaju prinudni položaj smatra se da su među najugroženijim zato što postoji veći rizik da se kod njih razviju komplikacije jer vreme provode u istom položaju koji im jedino u izvesnoj meri stanje čini podnošljivim.
Najčešći prirodni položaji
Oboleli pacijenti mogu da zauzimaju različite položaje, a neki od najčešćih su: Fovlerov, ortopnoičan, Trendelenburgov, zatim Kvinkeov, Kolemanov, kolenolaktalni i položaj kod bolova u trbušnoj šupljini.
- Fovlerov položaj može da bude sedeći ili polusedeći i prilagođen je bolesnicima koji imaju otežano disanje u ležećem položaju. Za pacijente koji imaju izuzetno otežano disanje i boluju od bronhijalne astme kao i dekompenzacije srca adekvatan je ortopnoičan položaj.
- Trandelenburgov položaj karakterističan je po kosom položaju, glava je niža u odnosu na ekstremitete, a priliv krvi povećan je u centralni nervni i sistem i vitalne organe kao što su srce i pluća.
- Kod respiratornih oboljenja gde je prisutna velika količina sekreta u bazalnim delovima pluća primenjuje se Kvinkeov dremažni položaj. Ako je pacijent u besvesnom stanju, onda položaj bolesnika treba da bude Kolemanov.
- Postoji i kolenolaktalni položaj kada bolesnik može da se oslanja na kolena i laktove, a kada bolesnik leži sa kolenima privučenim prema grudima onda je to položaj kod bolova u trbušnoj šupljini.
Okretanje bolesnika u postelji
Kućna nega bolesnih obuhvata pomoć i negu nepokretnih lica, oblačenje i pomaganje pacijentima da se obuku, održavanje higijene postelje, zatim pomeranje osobe u krevetu što je neophodno kod polupokretnih i nepokretnih osoba.
Bolesnik se u postelji pomera prema gornjoj ivici postelje ili prema levoj, odnosno desnoj strani kreveta. Po potrebi se koriste rukavice za skidanje prljave posteljine koju treba zameniti čistom, a postoji razlika u načinu kako se tretiraju nepokretni pacijenti u odnosu na ne koji to nisu.
- Pomeranje i okretanje bolesnika u postelji važno je zato što postoji rizik da pacijenti koji se ne kreću i vreme provode u istom, ležećem položaju dobiju dekubitis, odnosno rane koje nastaju na određenim mestima pritiska, najčešće usled ležanja. Bolesnikova postelja zauzima važno mesto u prevenciji dekubitisa i ako je moguće, pacijenta treba okretati u intervalu 1-2 sata i koristiti sredstva koja umanjuju trajnost pritiska na jednom mestu i bez pokretanja samog bolesnika.
- Pomeranje nepokretnog bolesnika u postelji posebno je osetljiva kategorija u lečenju i ovaj deo nege treba prepustiti stručnim licima kako bi pacijenti bili zbrinuti onako kako zaslužuju, a za to će se najbolje pobrinuti stručno osoblje sa dugogodišnjim iskustvom u radu sa starim i bolesnim osobama.
Centar Eliksir je ustanova koja je specijalizovana za pružanje usluga iz oblasti zdravstvene nege, a misija je pomoć korisnicima koju obavljaju stručna lica uz poštovanje dostojanstva i potreba korisnika usluga zdravstvene nege.
